Een spelletje Rummikub

 

 Een spelletje Rummikub is nooit meer hetzelfde.

 

 

In augustus 2022 vertelde de arts dat hij nog een jaar te leven had. Hij was nog maar 51 jaar. Een harde boodschap waar hij niet aan toe wou geven. Hij was nog lang niet klaar.

 

De ziekte zat in zijn longen en met maar één long en een hele dunne stent is het moeilijk ademhalen.

Maar hij was nog lang niet klaar.

 

Hij woonde alleen, zijn broer en diens gezin in de buurt. Revalideren was niet aan de orde en thuis alleen kon niet meer. De angst om geen adem meer te kunnen halen was groot. Daarom besloot hij naar het hospice te gaan. Een kamer alleen en alles nog zelf doen met vrijwilligers dichtbij was een mooie oplossing. Maar hij was nog lang niet klaar.

 

Zij broer, schoonzus en vrienden kwamen geregeld op bezoek. Een natje en een droogje en een spelletje Rummikub met de vrijwilligers maakten de dagen compleet. Maar praten over het naderend einde wou hij niet. Hij was nog lang niet klaar.

 

Hij wilde nog graag op de tractor rijden, maar zelfs de hobbels op de weg konden de dunne stent doen dichtslibben en dat risico durfde ook de arts niet te nemen. Soms ging hij even met een broer of vriend op pad, dat kon wel. Medicatie mee om mogelijke benauwdheid te onderdrukken. Zijn dagen werden verder gevuld met het vernevelen om maar meer lucht te krijgen. Soms uren achter elkaar. Maar hij was nog niet klaar.

 

De sta-op-stoel werd zijn bed, want liggen in bed kon hij niet meer. De televisie stond altijd aan met programma’s over auto’s en motoren. Samen met een vriend mee naar Luttenberg, dat ging nog wel. Het kon allemaal, maar praten over het einde wou hij niet. Hij was nog lang niet klaar.

 

Hij werd vaker benauwd en de medicatie werd opgehoogd. Mag ik nog een foto of mag ik nog onder de scan vroeg hij regelmatig? Want praten over het einde dat kon hij niet. Hij was nog lang niet klaar.

 

Zo gingen de dagen voorbij, de goede dagen werden minder en de slechtere dagen werden meer. Elke dag eindigde met een potje Rummikub met de vrijwilliger. Meestal won hij en soms moest hij zijn verlies incasseren, dat vond hij niet zo leuk. Hij paste zijn tactiek aan, want van elke vrijwilliger wist hij hoe die het spel speelde. Maar praten over het einde dat kon hij niet. Hij was nog niet klaar.

 

“Er is nog genoeg om voor te leven”, zei hij steeds. Zijn moeder overleed en hij ging naar de begrafenis. Ook dat hielp niet om over zijn einde na te denken. Hij was nog niet klaar.

 

De dagen werden gevuld met vernevelen en hard werken om adem te halen. Medicatie hielp niet meer. In gesprek met een hulpverlener over het naderend einde wou hij niet. Hij was nog niet klaar.

En elke dag aan het eind van de middag zat hij weer te rummikuppen met de vrijwilliger. Afleiding en niet hoeven nadenken. Of toch wel? Tijdens één van zijn laatste potjes Rummikub zei hij ineens: “Mijn lichaam is op maar mijn brein niet. Ik geef niet op en ben nog niet klaar.”

 

Op de bewuste vrijdag van zijn laatste gesprek met de arts gaf hij voorzichtig toe te willen nadenken over in slaap gebracht worden. Het besluit zou hij maandag nemen, zo beloofde hij. Zijn brein was nog niet zover. Hij was nog niet klaar.

 

Het besluit heeft hij nooit hoeven nemen. Diezelfde nacht heeft zijn lichaam het opgegeven en is hij overleden. Zijn brein was nog steeds niet klaar, maar hoefde niets meer te doen. Het Rummikub spel staat verlaten in de kast van het hospice. Een spelletje Rummikub is voor ons anders dan voordat deze man in ons hospice kwam.

 

Wat hebben wij een bewondering voor deze man, die ondanks alles niet opgaf en het leven bleef koesteren.

Een leven dat in onze ogen nog maar zo weinig kwaliteit bood.

Hij dacht er anders over en was nog niet klaar.

En wij?

Wij gaan verder met de herinnering aan het spelletje Rummikub en de stellige overtuiging;

Het is nooit klaar.

 

Marieke